woensdag 26 september 2012

Het Europa van de regio's

Alfred Heineken heeft ooit een Europa getekend met veel kleine landen. Zijn idee was dat grote landen Europa teveel zouden overheersen. Duitsland, Engeland en Frankrijk zouden de dienst uitmaken. Duitsland kon beter uit de Bundesländer bestaan, zelfs Nederland werd opgedeeld. Hij ontwikkelde de kaart met hoogleraar Wesseling. Het was geen gek idee. 

Heineken en Wesseling wilden de Europese Unie in zo’n 70 kleine staten opdelen. Daar mochten maximaal 5 tot 10 miljoen inwoners wonen. Zo zou niemand de baas gaan spelen. En het plaatselijke bestuur werd volgens hen een stuk efficiënter.

Misschien nog interessanter was dat ze voor het trekken van de grenslijnen de Leidse historicus Van den Doel benaderden. Deze probeerde rekening te houden met verschillen tussen bevolkingsgroepen. Nederland werd bijvoorbeeld in 3 stukken gehakt. Een staatje Holland-Zeeland Den Haag (6.500.000 inwoners). Een andere staat met de naam IJsselland Arnhem (6.000.000 inwoners). En verder zouden ‘onze’ Limburgers beter bij de Vlamingen passen. Dat het de staat Vlaanderen Brussel werd geeft meteen aan hoe moeilijk het is grenzen te trekken (7.800.000).

Het idee wordt af en toe weer actueel. Vandaag stond in de Volkskrant een verhaal over Catalonië. Spanje is eigenlijk niet echt een land, maar een vereniging van landen. De rijkste regio is Catalonië. Door de Spaanse problemen heeft de regio het de laatste tijd moeilijk: een op vijf Catalanen is werkloos. Vandaar de grote demonstratie onlangs.

Heineken zal niet hebben doordacht hoe ver de splitsing van de landen zou gaan. Noord Italië (onder de Lega Nord) zou niet meer willen bijdragen aan Zuid Italië, Catalonië niet meer aan Baskenland etcetera. Het zou voor de integratie een flinke stap terug zijn en arme regio's zouden niet meer kunnen rekenen op steun van rijkere. Het zou een hoop gedonder geven en qua integratie een stap terug zijn, maar ook wel voordelen hebben: culturele eenheden, geen overheersing van een land en armere regio's zouden flink gestimuleerd worden om zich op te werken, want de steun wordt transparanter en voor steun wordt dan goede verantwoording gevraagd.

Belangrijkste winst zou zijn de erkenning dat cultuur een heel grote rol speelt in het leven van mensen. We vergeten vaak dat een Parijzenaar wezenlijk anders is dan een inwoner van departement Loire. Misschien is die Parijzener meer ein Berliner dan un Ligérien. En wat heeft iemand uit Beieren met iemand uit Rheinland-Pfalz? Natuurlijk kan je van bovenaf zoiets niet regelen. Maar vergaande decentralisatie om wat aan Heineken tegemoet te komen zou niet zo gek zijn.

Volgende vraag blijft dan wel welke regio's tot Europa horen. Je kunt zeggen (met Wesseling) dat er door Europa een grens loopt die het Europa van de Westerse christelijke waarden (katholiek en protestant) en de waarden van Verlichting en liberalisme (nee, niet alleen de VVD variant) scheidt van dat van de Oosterse orthodoxie. Dan zegt de geschiedenis ons dat Hongarije, Polen, Tsjechië, Slowakije en de Baltische staten wel bij Europa horen, maar Balkanstaten als Roemenië, Bulgarije, Servië, Montenegro, Macedonië en misschien zelfs Griekenland niet. 

Toegegeven: we gaan qua indeling dan terug naar de Middeleeuwen. Ook toen waren de regio’s dominant en was de natiestaat meer een bedenksel van koningen. Maar merken we niet nu al dat de natiestaat onder druk staat?  

zaterdag 22 september 2012

Zoeken we een leuke ploeg ministers?


Het hoort bij de tijd dat we inmiddels 16 miljoen onderhandelaars hebben. Om mij heen worden namen genoemd voor ministerposten en staatssecretariaten. Opvallend vaak komt daar naar voren dat het vrolijke mensen moeten zijn, geen chagrijnen. Verder moet er niet met het mes op tafel op alle punten onderhandeld worden, maar moet er uitruil plaatsvinden. Ook de Volkskrant doet van harte mee. Het motto werd al genoemd: “wij pakken de crisis aan”, of “wij lossen het op”.

Verrassend hoe snel de stemming om kan slaan van Rutte die waarschuwde voor het socialistische gevaar en pal stond voor het behoud van de hypotheekrenteaftrek en de PvdA die het akelige beleid van de VVD moest pareren. Ik heb toch een paar aanmerkingen.

Ik ben erg voor gemengde teams en mensen die willen aanpakken in plaats van elkaar een loer draaien.. Maar in zo'n team hoort ook een chagrijn te zitten die ergerniswekkende vragen stelt. 

Veel belangrijker is het gevoel dat het kabinet het wel gaat oplossen. Meer dan vroeger moeten de ministers ook de samenleving overtuigen. Natuurlijk moeten ze elkaar wat gunnen, maar lossen zij het op? Ze moeten de zeepkist op om de samenleving te overtuigen. 

Neem de zorg. Naar mijn idee is er in de zorg best een goede kans om op basis van inkoopkracht de verzekeraars bij diverse ziekenhuizen zorg in laten kopen. Ziekenhuizen concurreren dan met elkaar op basis van kwaliteit en prijs. Marktwerking dus. Zo ook bij de farmacie: goedkope middelen die de dure medicijnen die geen meerwaarde hebben wegconcurreren. Om vervolgens markwerking bij schaarste (geen DBC's, geen tandartsconcurrentie) te stoppen en de wijkzorg te organiseren zonder marktwerking, maar gebaseerd op samenwerking van professionals (en bewoners). Maar kan de regering dat voor elkaar krijgen met een leuk team dat met elkaar lekker besluiten neemt?

In mijn VvE kan ik met het bestuur prima besluiten. De uitdaging zit veel meer in de vraag of het lukt om de vereniging te overtuigen en mee te nemen. Ook bij de Dierenbescherming heb ik dat mee gemaakt. Bij de laatste club lukte het mij niet om de hele vereniging mee te nemen in slimme bezuinigingen, bij de eerste lukte het uitstekend. Het verschil? Bij de Dierenbescherming ging ik niet de zeepkist op om de mensen mee te nemen.

Mijn vraag is het of het de door de Volkskrant genoemde Hans van Baalen lukt om op Defensie de maatschappij mee te nemen naar een andere visie op defensie. Met wat minder bezuinigingen dan de PvdA wil, maar wel meer internationale samenwerking, zodat er toch minstens wat vliegbases worden gesloten. Mijn vraag is of het gaat lukken om bij de volksgezondheid de mensen mee te nemen naar de zelfbeperking die solidariteit in de zorg vraagt. Solidariteit vraagt van de patiënten begrip dat zij een prikkel krijgen niet het maximale te eisen, maar het optimale te accepteren. Weet een Jeroen Dijsselbloem op Onderwijs de ouders en scholen mee te krijgen om een betere verbinding te leggen tussen scholen en bedrijven, scholen en gemeenschap en scholen en ouders?

Ik hoop niet op een vrolijk team, maar op een team dat de samenleving mee neemt in veranderingen in de zorg, de volkshuisvesting, de sociale zekerheid!

vrijdag 21 september 2012

Horizontale verantwoording moet kans krijgen

Horizontale verantwoording is hot. Het heeft te maken met het verdwijnen van hiërarchie en het besef dat je niet alles vanuit de top kunt regelen. Maar geven we horizontaal verantwoorden wel een kans?

Mensen in onze samenleving zijn veel gelijkwaardiger aan elkaar dan vroeger. Mondige mensen voelen zich niet ondergeschikt aan gezag. Dat gezag moet zijn vertrouwen verdienen. De samenleving is “horizontaler in haar verhoudingen”. 

Dat geldt niet voor het politieke bestuur. Dat blijft vanuit verticale, hiërarchische gezagsverhoudingen opereren. Is er iets mis in het dorpje Limbrigt waar een corporatiedirecteur geld verdient aan een plaatselijke transactie en de voorzitter van de Raad van Commissarissen in een riant huis woont, dan gaat er een seintje naar de minister. De minister moet dan onderzoek doen, rapporteren en ingrijpen. Een probleem wordt pas serieus genomen als de minister in de Tweede Kamer ter verantwoording is geroepen!

Je zou zeggen dat er veel te winnen is als de verantwoording directer aan betrokkenen en belanghebbenden plaatsvindt. Dus niet de ambtenaar die het uitlegt aan de wethouder die rapporteert aan de minister die de Tweede Kamer informeert waarna de politicus de boze burger informeert. Het is beter een rechtstreekse discussie te hebben tussen ambtenaar en burger. Of de woningcorporatie, die natuurlijk al heel veel contact heeft met huurders over zaken rond de woning geeft rechtstreeks uitleg over de inzet van het geld, de waarborgen om te voorkomen dat er mensen met het geld vandoor gaan of investeringen in dubieuze projecten starten.

Probleem is wel dat wij, burgers, er nog niet aan gewend zijn en er niet altijd in geïnteresseerd zijn.

Neem het Kadaster. Het Kadaster registreert en verstrekt gegevens over de ligging van vastgoed in Nederland en de daarmee samenhangende rechten, zoals eigendom en hypotheek. Dat brengt rechtszekerheid: we weten wat van wie is en waar grenzen lopen. Het Kadaster is een Zelfstandig Bestuursorgaan, een organisatie die overheidstaken uitvoert, maar die niet direct onder het gezag van een ministerie valt. De minister kan door het parlement alleen worden aangesproken op de wijze waarop deze bevoegdheden worden uitgeoefend, van directe parlementaire controle op doen en laten van het ZBO kan geen sprake zijn. Dat heeft voordelen, omdat de minister zijn verantwoordelijkheid eigenlijk helemaal niet kan waarmaken. Maar hoe gaat het nu met het Kadaster?

Het Kadaster doet het vrij goed. Dat kunnen we zien uit de verantwoording van de organisatie, maar ook doordat de organisatie zich laat visiteren. Die visitatierapporten zijn openbaar. Daarin kunnen we lezen “Het Kadaster verkeert in goede vorm en is bezig met een belangrijke transitie van een traditionele meter-gegevensbeheerder naar een geavanceerde geo-informatiebeheerder en -dienstverlener. Zo hier en daar vliegen wat spaanders in het rond maar de vooruitgang is gestaag en grote ongelukken zijn uitgebleven. Het Kadaster is niet feilloos maar vervult zijn traditionele taken wel met grote precisie. Het Kadaster verantwoordt zich tegenover de Nederlandse samenleving uitvoerig en correct. Het Kadaster behoort tot de toonaangevende kadasters in Europa en tot de vooraanstaande ZBO’s in Nederland.

Zo verantwoordt het Kadaster zich aan het publiek en laat het zich controleren door een visitatiecommissie. Dat gaat dus niet verticaal: via de minister en het parlement, maar horizontaal; direct aan ons. Maar wie leest die dingen, behalve ik? Horizontale verantwoording heeft nog geen echte kans gekregen.

Daar zou wat mee moeten gebeuren. Er is geen club van belastingbetalers die die visitaties volgt en met het Kadaster in gesprek gaat. Er is wel een gebruikersraad, maar die wordt ongetwijfeld vertroeteld door de bestuurders. In de evaluatie van de verzelfstandiging van het Kadaster staat “De Gebruikersraad zou slagvaardiger kunnen optreden”. Mijn ervaring met gebruikersraden is dat clubs die heel vaak contact hebben en groot belang hebben veel actiever zijn dan gewone burgers. Het hoeft niet zo te zijn, maar we weten het niet.

Mijn idee is dat er een vaste club zou komen om die visitaties te bekijken en te volgen of de ZBO's de in de visitatie opgemerkte gebreken opgepakt worden. Een burgerwacht die zich niet specifiek richt op het Kadaster, maar al die ZBO's volgt. 

Duur? Dat is de vraag. Als je het onder de minister laat vallen lijkt dat geen geld te kosten, maar reken maar dat de ambtenaren ervoor zorgen dat de minister uit de wind gehouden wordt. 

En de Tweede Kamer dan? De ZBO's zouden verder aan de Tweede Kamer kunnen rapporteren, met een rapportage van de burgerwacht die de visitaties volgt. 

Belangrijker is dat er een debat kan komen (in de media) over hoe goed de ZBO's het doen. Is dat riskant voor ZBO's? Nee hoor, wie weet krijgen ze zo eindelijk wel het compliment dat ze verdienen!

donderdag 13 september 2012

Uitslag staat borg voor teleurstelling

Na de uitslag gaat ieder zichzelf respecterende journalist duiden. Maar misschien moeten we even terugkijken naar de veranderingen sinds 1956. Dan zien we dat de stabiliserende factor die het CDA steeds is geweest weg gaat vallen. Dat gaat teleurgestelde burgers opleveren.

Alle journalisten zijn nu druk bezig om te verklaren waarom de uitslag is zoals hij is. Zo is het midden terug (Rutte toonde zich nog echte socialistenhater en PvdA was juist naar links geschoven, maar goed), heeft de PvdA een ongewoon goede campagne gevoerd, het zou ongekend zijn.

Feit is dat het steeds moeilijker wordt om de uitslag te voorspellen. De beweeglijkheid van de kiezers is toegenomen. Toch was de volatiliteit niet uitzonderlijk.

Zetten we de uitslagen sinds 1956 op een rij, dan zien we toenemende beweeglijkheid. Als je alleen partijen meetelt die meer dan 3 zetels winnen en de rest weglaat, dan ziet het beeld er zo uit:
De beweeglijkheid neemt sinds 1956 toe, maar dit jaar blijft de sprong omhoog beperkt tot 19 (inmiddels 18). De winst van den Uyl en de winst van Fortuyn: dat waren de uitzonderlijke jaren.

Dan de vraag of de PvdA en VVD een uitzonderlijke uitslag hebben. De PvdA heeft wel een uitzonderlijke uitslag, maar deze is vergelijkbaar met die van Wouter Bos. De VVD is al sinds 1956 aan een gestage opmars bezig. Hieronder de trends van PvdA (rood) en VVD (blauw) weergegeven sinds 1956:

De PvdA heeft de bovenkant van de trend bereikt, de VVD heeft bijna de bovenkant van de trend bereikt. Er valt niet te constateren dat er sprake is van een historische omslag binnen de PvdA.

Op microniveau bekeken is het allemaal zeer opwindend. Van een langere afstand valt dat wel mee. De socialisten zakken weg, de liberalen komen al jaren op. CDA zakt al jaren weg.

Daar heeft niemand het meer over, maar voor het bestuur in Nederland is dat wel bepalend. Daarmee is een belangrijke factor voor stabiliteit en geroutineerd bestuur weggevallen.

Het CDA zorgde immers voor de verbinding tussen de sociaal democraten en de liberalen. Na de verkiezingen nam het CDA het voortouw om zo snel mogelijk recht te doen aan de uitslag. Daar gaan we nog wel wat van merken. Als we de geluiden van voor de verkiezingen serieus nemen, gaat het heel moeilijk worden om de VVD en PvdA stabiel samen te laten regeren. De verwachtingen van kiezers zijn hoog. Die worden niet waargemaakt. Dat gaat weer boze en teleurgestelde burgers opleveren. 

zondag 9 september 2012

Stembreker pampert de kiezer


Bij diverse bedrijven kun je na je ervaring aangeven wat je er van vond. Opvallend is dat je lang niet altijd kunt aangeven dat je net zo tevreden als ontevreden bent. De kwaliteitszorgmanager van GVB Rein Boef legde mij lang geleden uit dat dat een bewuste keus is. Je kan mensen beter laten kiezen uit vier mogelijkheden: zeer tevreden, tevreden, ontevreden en zeer ontevreden. Daardoor krijg je betere informatie over wat de mensen echt willen. Sommige bedrijven gaan nog verder: alleen de zeer ontevreden en zeer tevreden klanten tellen zij. De rest heeft geen interessante mening.

Mensen vinden het niet altijd leuk om te moeten kiezen tussen tevreden en ontevreden. Voor deze mensen is er politiek een interessant initiatief gekomen: stembreker! De mensen die niet kunnen kiezen kunnen op meerdere partijen stemmen. Het is altijd prettig als het systeem met politieke partijen ter discussie wordt gesteld. De partijen zijn niet meer echt geworteld en mensen zijn meer zwevend kiezer dan trouwe fan. Sywert van der Linde heeft dat goed begrepen met G500. Hij wil de mensen die niet kunnen kiezen tussen twee partijen die ruimte geven. 

Dit systeem werkt niet zoals hij zegt dat het werkt. Op de site staat namelijk: “Dit is geboren uit het verlangen je stem echt mee te laten tellen”. Simpel gezegd: als je op meerdere partijen wilt stemmen, geef je dat aan. Bijvoorbeeld op de PvdA en D66. De stembreker zoekt anderen daarbij die dat ook willen. Vervolgens stemt de een op de PvdA en de ander op D66: je stem is gebroken! Samen heb je op PvdA en D66 gestemd.

Dit systeem is leuk en creatief. Maar het helpt niet, gaf Ionica Smeets al aan Het leidt tot meer halfgrote partijen die met elkaar moeten onderhandelen. Er komt niet meer een duidelijke winnaar uit de bus. Het wordt genuanceerder. 

Het is uiteraard fraudegevoelig. Ik zeg dat ik twijfel tussen VVD en CDA en stem dan bijvoorbeeld ongeacht het advies lekker PvdA of zo. Niemand die zeker weet of ik het stemadvies opvolg. Het gebeurt overigens wel tussen vrienden.

Veel belangrijker is dat mensen niet meer hoeven te kiezen: het overwegen wordt gemakkelijker en juist dat moeten we bij verkiezingen niet doen. We hebben veel keuzen, met partijen die klein zijn. Dat is een groot goed. Het leidt tot meer tevredenheid dan een twee partijenstelsel. Maar hoe je het ook went of keert: mensen moeten wel durven kiezen. Neem verantwoordelijkheid. Stem VVD in plaats van een beetje VVD, een beetje D66! Stem of PvdA of Groenlinks in plaats van een beetje Groenlinks en een beetje PvdA. Maak een keuze!

Een stem op de macht en een stem op de controle? Best. Een stem op de minister-president en een stem op het parlement? Het mag, ik ben er niet voor, maar het is iets extra's. Een stem breken? Niet doen! 

De gepamperde kiezer is al genoeg in de watten gelegd. Hij hoeft maar een ding te doen: echt werkelijk te kiezen!

vrijdag 7 september 2012

Deze blog is niet geschikt voor de Telegraaf

De Telegraaf voert campagne tegen de PvdA (en eerder de SP). En iedereen moet meedoen door te reageren!! Daarom pakte de krant stevig uit met de kop 

PvdA: Belastingen maken gelukkig

Ik heb daarop gereageerd met de volgende tekst:

Belasting maakt niet gelukkig, maar grote inkomensverschillen zeker niet. Dat blijkt uit diverse onderzoeken. http://halbeda.blogspot.nl/2012/03/kies-egoistis …Wel is het belangrijk dat mensen zien dat er met hun belastinggeld goede dingen gebeuren: zorg voor mensen die het nodig hebben bijvoorbeeld.

Belasting kan dus best, maar dan moet je wel tonen dat:
- het niet verspild wordt
- het naar goede zaken gaat
- dat het resultaat oplevert
Daar moet dus wel wat gebeuren.

“Spending money on others leads to higher happiness than spending on yourself”. De beste correlatie tussen geld uitgeven en gelukkig worden ligt bij mensen die geld uitgeven aan cadeautjes voor anderen en aan goede doelen.

Ik kreeg de volgende reactie (wel vrij snel hoor!!)
 Beste lezer,

U heeft gereageerd op een artikel op telegraaf.nl. Ons moderatingteam heeft uw reactie beoordeeld en geoordeeld dat deze niet geschikt is voor publicatie op telegraaf.nl.

http://www.telegraaf.nl/wuz/profiel/1/telegraafartikel/krantpvdabelastingenmakengelukkig

Met vriendelijke groeten,

Het moderatingteam van Telegraaf Community


Naschrift: Oeps: het zit hem misschien in de link die ik er in  had verwerkt (wordt misschien alsnog geplaatst? ik zag nog niets)



donderdag 6 september 2012

Slechte discussie verdrijft goede discussie

“The best argument against democracy is a five-minute conversation with the average voter” zei Churchill. Tegelijk gaf hij aan dat democratie een waardeloze bestuursvorm was, maar dat hij geen betere kende. Voor die vijf minuten conversatie met de gemiddelde kiezer zijn er diverse fora. Denk aan nujij.nl. Je wordt er niet vrolijk van. Ziedaar de gemiddelde stemmer! Onbewust denken we dat daar de gedachten van de average voter staan.

Maar is het de gemiddelde stemmer? Ik las bijvoorbeeld over Diederik Samsom die Griekenland zou willen helpen door het land onder curatele te stellen. “Dit is gewoon bezetting van een land. "Wij komen wel even langs om jullie te vertellen hoe het moet". Dat deed Hitler in 1938-1940 ook in Europa. Zover zit Samsom's socialisme niet af van het facisme. Zelf is hij een ecoterrorist. Tienmaal gearresteerd (wij hebben nog beeldmateriaal), en daar ook nog trots op zijn. Bedrijfsleven voor miljoenen benadeeld. En dat zou premier moeten worden? Ja, van een ontwikkelingsland, maar niet van NL!”. De gemiddelde stemmer zou denk ik minder vaak de vergelijking zoeken met Hitler. Verder houdt men erg van schelden, zoals “Samsom is levensgevaarlijk, die veelpleger met zijn vleespet”. Wat zou u doen als u dat alles las en u had wel betere dingen om uw tijd aan te besteden? Juist: vertrekken!

De debatten die verstoord worden door beledigende, scheldende en onzin verkondigende reaguurders zijn dus voor u en mij verloren moeite. Hier valt niet mee te praten. Waar in een gewone discussie zo iemand op de vingers getikt wordt door de voorzitter, is er op internet geen ingreep. Gevolg is dus dat een goede discussie onmogelijk wordt. De reaguurders blijven, de nuance vertrekt. Vandaar de Wet van Hein Albeda: Slechte discussie verdrijft de goede discussie. (het is een variant op de wet van Thomas Gresham bad money drives out good money for the same price: http://nl.wikipedia.org/wiki/Wet_van_Gresham .)

Gevolg is dat op discussiefora de extreme en beledigende bijdragen domineren.

Is dat erg? Jawel, er zit een gevaar in. Mensen spiegelen hun mening namelijk aan wat anderen gemiddeld gesproken denken. Men zoekt naar een verband tussen de discussie en de werkelijkheid en neemt onbewust aan dat de discussie representatief is. Dat heet representativiteit-heuristiek. Je ziet het ook bij het inschatten van prijzen: vraag je iemand wat iets waard is, dan wil hij eerst weten wat anderen betaald hebben om een schatting te kunnen maken. Bij demonstraties wordt van dat mechanisme slim gebruik gemaakt en journalisten trappen er altijd in, steeds meer zelfs.

Vroeger had je nog journalisten die filterden. Nu is dat weg. We zullen zelf moeten oordelen.

woensdag 5 september 2012

Eigen risico in de zorg

Het invoeren van een eigen risico is een geval apart. Het wordt vaak getypeerd als het bevorderen van kostenbewustzijn: behandelingen zijn niet gratis! Dat is maar een zeer beperkt onderdeel van het verhaal. Als de zorg geen markt is, moet je pleiten voor eigen risico.

Een van de grote thema's in de campagne is de betaalbaarheid van het groeiend beroep op zorg. De kostenstijgingen zijn fors en het aantal gebruikers stijgt. Dat komt doordat er meer behandelingen mogelijk zijn, meer ziekten chronisch geworden zijn en er meer ouderen zijn. Die stijging is gepoogd te beperken door marktwerking te introduceren: verzekeraars kunnen kritisch zorg inkopen en letten op de centen. Maar dan kunnen mensen niet meer zelf voor de ziekenhuizen kiezen die zij willen. Een nog groter probleem is de schaarste van goede medici. Alles wat schaars is wordt duur op de markt, wat volop aanwezig is, wordt goedkoop.

Dan pakken we de slogan “De zorg is geen markt”. Deze verwijst naar de ideologie van solidariteit. We proberen te zorgen voor mensen die dat nodig hebben, want we hopen dat anderen ook voor ons zorgen als wij dat nodig hebben. Bij solidariteit hoort ook een gevoel van saamhorigheid. Solidariteit is “Het bewustzijn van saamhorigheid en bereidheid om de consequenties daarvan te dragen.” Solidariteit vraagt dat gevoel van saamhorigheid. Dat lukt niet als mensen zich aan die solidariteit onttrekken. Nu kun je je in Nederland niet aan de bekostiging onttrekken. Maar wat je wel kunt doen is op kosten van anderen de duurste zorg kiezen of op andere wijze de kosten laten oplopen. Denk aan het niet op komen dagen bij afspraken, gewoon doorroken als je moet stoppen, je pillenkuur niet afmaken of voor de zekerheid diverse scans eisen terwijl alle experts zeggen dat het niet nodig is. Dat is niet solidair!

Hoe moet je ervoor zorgen dat mensen bereid blijven te betalen voor anderen? Door die onnodige zorg te beperken en laten zien dat iedereen het zijne doet om de kosten te beperken. Dat lukt in een zo anonieme maatschappij als de onze niet gemakkelijk. Daarom is bedacht een prikkel te introduceren om zuinig te zijn. Die prikkel is het eigen risico. Die prikkel is in Nederland laag in vergelijking met andere landen. Natuurlijk moet je daarna de zorg niet ontoegankelijk maken. Lage inkomens kun je compenseren. GroenLinks doet dat bijvoorbeeld, de PvdA ook, meen ik. Natuurlijk zijn er betere methoden, zoals iemand die zonder goede reden niet op komt dagen bij een afspraak laten betalen en misbruik van de spoedeisende hulp in rekening brengen, zoals D66 voorstelt, is uitstekend. Solidariteit zonder marktwerking vraagt wat van de mensen die zorg krijgen. Vroeger was het heel gewoon dat mensen zich beperkten. Nu is die vrijwillige beperking weg.

Wat doet een grote voorvechter van solidariteit? “We gaan het eigen risico in de zorg niet verhogen, maar juist fors verlagen. Zo snel als het financieel mogelijk is schaffen we het eigen risico af.” Dat klinkt aardig, SP, maar op de lange termijn neemt de steun voor solidariteit verder af. De PVV protesteert ook fel tegen het eigen risico "De Kunduz-coalitie is volledig op de verkeerde weg met de bizarre verhoging van het eigen risico". Wie in de toekomst wil bouwen op solidariteit, vraagt aantoonbare manieren om wederkerigheid zichtbaar te maken. Het eigen risico hoort daarbij! 


P.S. Wellicht wil een rechtgeaarde kapitalist zich kunnen verzekeren zonder eigen risico? Dat mag, maar dan moet hij flink in de buidel tasten.
P.S. 2 Er zijn landen waar de kosten voor de gezondheidszorg veel hoger zijn. De zorg is best houdbaar. Verder wordt er gelukkig kritisch gekeken wat er vergoed wordt in het basispakket. Dat laatste is ook goed voor de steun voor solidariteit! De werking van maagzuurremmers en cholesterolverlagers is nooit overtuigend aangetoond. Goed dus dat die uit het pakket gehaald zijn 

P.S in 2016. Inmiddels is het eigen risico verder ter discussie gekomen. Bijvoorbeeld omdat mensen zorg mijden door het eigen risico. Dat was natuurlijk juist de bedoeling, alleen moest het gaan om onnodige zorg en of dat zo is weten we niet, want is niet onderzocht. Wat gaan GroenLinks en SP doen om wederkerigheid te stimuleren? 


maandag 3 september 2012

Een land, verdeelde mensen

Nederland is net als veel andere landen een verdeeld land. Boven de rivieren en onder de rivieren, katholiek en protestant, arm en rijk, of moderner: autochtoon en allochtoon, hoog opgeleid en laag opgeleid. Tot zover niets nieuws. Het is interessant te zien hoe zelfs de Tachtigjarige oorlog nog meespeelt in het denken en het vertrouwen in de overheid. Zo bestonden Brabant en Limburg nog niet als provincies in de republiek der 7 Verenigde Nederlanden. Dat kun je nu nog terugzien.

Maar met de nieuwe verdeling is iets aan de hand en dat heeft te maken met het individualisme. Door het individualisme willen mensen niet meer vast bij een club horen en voelen ze zich niet automatisch verbonden met een politieke partij. Ze zijn mobieler en zoeken hun vrienden verder weg, maar meer gelijkgestemd. Die diversiteit leidt niet tot een zeer gemêleerde bevolking, maar juist tot een tweedeling zonder verbinding. Je kent PVV stemmers? Dan ken je er veel! Je kent GroenLinks of D66-stemmers? Dan ken je geen PVV-stemmer. Dat betekent dat mensen altijd weer bevestigd worden in hun mening en weinig een andere wereld voorgeschoteld krijgen. Dat geldt dus ook voor de partijen: het is niet meer zo dat de PvdA, CDA en VVD elk hun eigen verhaal horen uit de mond van laagopgeleide leden, ze horen dat via de SP en de PVV (of diverse belangenbehartigers). De directe verbinding is weg, waardoor de inleving er ook niet meer is. 

De Volkskrant gaf zelfs een test rondom de leefstijl: je leefstijl zou je opleiding en stemgedrag verraden. ( Doe nu de online test http://bit.ly/OQvgNB arbeidersklasse of hoogopgeleid?)

Geem probleem? Wel. Er is behoefte aan inleving in elkaar. Democratie is immers niet alleen stemmen en een meerderheid halen, het gaat er om met elkaar komen tot betere oplossingen! Hoe richten we de samenleving in? In plaats van meer geld naar x of y!

Kun je op basis van je leefstijl weten hoe je stemt? Doe nu de online test http://bit.ly/OQvgNB . Waarom niet de economie, maar de samenleving van belang is? Lees mijn eerdere blog hier

zaterdag 1 september 2012

Tenenkrommend journaille

De politici ontvangen nogal wat kritiek, maar de journalisten kunnen er ook wat van. Vandaag in de Volkskrant gelezen: Per saldo trekt GroenLinks het meeste geld uit voor kinderopvang en bezuinigt SGP het meest op de toegankelijkheid. “Een algemeen stemadvies is echter lastig, omdat de situatie per gezin verschilt”. Dat is de verdwazing ten top!

Ik begrijp hieruit dat de redacteur meende dat mensen een stemadvies moeten krijgen om er persoonlijk het beste uit te komen. De journalisten zijn tezeer gericht geraakt op het kopen van een camera of mobiele telefoon: welke je kiest hangt af van je eigen situatie. Genegeerd wordt dat het daar bij verkiezingen toch niet voor bedoeld was. Bovendien wordt hier niet gerekend met de inbreng van partijen in onderhandelingen: daar zal je zien dat GroenLinks verder wil gaan dan andere partijen, maar op welke wijze het geregeld wordt is natuurlijk niet zeker.

Politieke partijen zoeken naar het toegankelijk maken van kinderopvang. Maar als ik dit artikel moet geloven, moet je als je geen jonge kinderen hebt maar niet GroenLinks stemmen: je geld zou wel eens niet naar jouw gezin kunnen gaan. 

Het is overigens niet het enige tenenkrommende dat ik meemaakte. Dat politici elkaar voor leugenaar uitmaken kan ik nog wel plaatsen. Dat Dominique van der Heyde Rutte ook al een jokkebrok noemt is toch wel stuitend. De debatten zijn een wedstrijdje geworden: wie kent de doorrekening van de andere programma's het best. Een kleine vergissing wordt dan uitvergroot tot Leugen. Zegt Roemer's vrouw: hoeveel bezuinigde de SP ook alweer op defensie? "1 miljard of zo  dacht ik", zegt Roemer. Zegt zijn vrouw "Leugenaar!" "Hebben we nog pindakaas in huis?" "Ik dacht wel van" "Leugenaar!"