donderdag 24 oktober 2013

Zwarte Piet

Stel je voor dat er een Islamitisch kinderfeest zou zijn. Op dat feest loopt een man in statige kledij die Mohammed moet voorstellen. Een van zijn vrouwen is een zevenjarig meisje genaamd Aïsja. Misschien is Mohammed zelfs wel getrouwd met negen vrouwen. Probeer je nu eens in te leven in de VN die een onderzoek gaat doen naar de rol van het jonge meisje als echtgenote van Mohammed op dit feest. 

Ik denk dat de mensen in het Islamitisch land best boos zouden zijn over dit onderzoek. Ik denk dat ze as zaterdag wel een een demonstratie zouden kunnen organiseren voor het behoud van Aïsja bij dit kinderfeest. 

Ik zal bij die demonstratie niet aanwezig zijn. 



maandag 21 oktober 2013

Volksgezondheid: solidariteit tussen burgers vereist een bemoeizuchtige overheid!

Burgers krijgen meer te vertellen in de gezondheidszorg. De mensen kunnen meer, zoeken meer zelf op via internet, er komen apps om je eigen gezondheid beter te regelen. Dat past bij de trend van individualisering en de trend van informalisering. Grote instituties kunnen niet meer bouwen op vanzelfsprekend vertrouwen, terwijl het vertrouwen in mensen in onze omgeving toeneemt. Dat zijn trends die ik onlangs in beeld bracht op de bijeenkomst over de burger in het kader van Verkenningen Toekomst Volksgezondheid 2014. Ik verwacht dat er grote druk komt om het beleid goed te laten aansluiten op wat mensen zelf kunnen doen. Waarom verwacht ik dan toch een bemoeizuchtige overheid?

Mensen
Als je burgers centraal stelt kan je zien dat de schaalvergroting uit de afgelopen periode de kwaliteit en efficiëntie heeft kunnen vergroten, maar dat deze te weinig aansluit bij de mensen zelf. Die mensen moeten hun leven richten naar de instelling. Vroeger kon dat, toen was er nog groot vertrouwen. Nu is dat vooral rond de thuiszorg en de ouderenzorg minder. Precies daar waar het nodig is om in te spelen op de wensen van mensen om zelf hun leven in te vullen lukt het niet goed. Een tweede punt waar het minder goed gaat is bij chronische ziekten. Mensen zijn zelf hun eigen expert geworden en het is voor instellingen moeilijk om daar mee om te gaan.

Ik verwacht daarom een grotere rol van netwerken van vrienden, familie en vertrouwde professionals rond de “zieke”. Ik zet “zieke” tussen aanhalingstekens, want de scheiding tussen ziek en gezond is steeds minder duidelijk.

Mensen zien het werken aan hun gezondheid niet meer als gezondheidszorg, maar als onderdeel van het op orde brengen en houden van hun eigen leven, met behulp van apps, medicatie, zorg, etc. Vanuit eigen kracht en in samenwerking met vrienden en bekenden. Net zoals hun financiële zaken, gaan ze zelf in de gaten houden of het goed gaat. Daarin hebben vertrouwde professionals ook een plaats.


Instellingen
Instellingen zullen het moeilijk vinden om daar op in te spelen. Het is niet goed van bovenaf te regelen, in te roosteren, te controleren. En hoe moet je omgaan met familie en vrienden van de patiënt? Best lastig. De instellingen die het lukt hier mee om te gaan zullen flexibeler zijn en professionals meer ruimte geven. Ze zullen eerder het netwerk met eigen kracht rond de patiënt helpen organiseren (als de patiënt dat niet zelf kan), dan dat ze een eindbod doen waar de patiënt zijn eigen leven omheen moet organiseren. Ook de financiële ruimte die beperkt is dwingt de instellingen. Ingrepen zijn nu eenmaal succesvoller als de mensen er zelf mee aan hebben kunnen regelen en er is te weinig menskracht in de zorg om alles te doen zonder hulp van vrijwilligers.

Overheid
De overheid regelt de financiering en het toezicht op de zorgsector. Hier ligt een enorme uitdaging. Er gaat zo'n tachtig miljard per jaar naar de sector (cure en care). De vraag blijft groeien door de toenemende vergrijzing, meer mogelijkheden om kwaliteit te verbeteren en doordat dodelijke ziekten chronische ziekten zijn geworden. Die zorg betalen we met zijn allen en dat willen de meeste mensen ook zo. Er is nog steeds een duidelijke behoefte om mensen goed te laten helpen en dat met zijn allen te betalen. Maar er is hier ook wel iets veranderd. De solidariteit is niet vanzelfsprekend en anoniem. Dat negeren beleidsmakers 

Mensen zijn bereid te lappen voor de verzorging van chronisch zieke mensen, Daar moet wel tegenover staan dat die mensen zich netjes opstellen en de kosten niet laten oplopen. Dat betekent dat men steeds kritischer wordt op misbruik, niet meewerken aan je genezingsproces, fraude en het in de hand houden van de kosten. Aan de overheid de ondankbare taak om hier op toe te zien en dit goed te organiseren.

Steeds vaker zien we in de wachtkamer regels hangen: wie niet komt opdagen bij een afspraak krijgt een boete. Niet alleen gezondheidswerkers ergeren zich aan die laksheid, ook de gewone mensen die wel netjes komen opdagen.

Iemand die zich beroept op thuiszorg zal verder eerst duidelijk moeten maken waarom de overheid die thuiszorg betaalt. Is er echt alles aan gedaan om te kijken of het niet anders kan? Want dat willen de betalers eigenlijk wel weten.

En hoe zit het met al die suiker in frisdrank en zout in kant en klaarprodukten? Gaat de overheid de sector onder druk zetten om dit te veranderen? Ik verwacht van wel. Want obesitas kost de samenleving veel geld. Ook dat soort ingrepen kan op grote steun rekenen.

Bemoeizucht
Dat betekent een bemoeizuchtige overheid. Op de bijeenkomst haalde de stelling “Echte, niet-anonieme solidariteit tussen burgers vereist een bemoeizuchtige overheid!” niet veel stemmen. Niemand wil namelijk een bemoeizuchtige overheid. Maar 80 miljard haal je niet zomaar ergens vandaan. Wel hoorde ik pleidooien om de kosten te verlagen met meer vrijwilligers. Dat ontkent hoeveel er vrijwillig gebeurt en hoezeer de kosten nu al groeien. Meer vrijwilligers betekent eerder een beperktere groei van de kosten.

Kortom: de kosten blijven groeien en daar moeten we de bereidheid voor vinden. Wil de overheid draagvlak behouden voor de grote uitgaven aan zorg, dan moet de overheid laten zien dat solidariteit de basis van deze kostenverdeling is die mensen graag willen. We vinden nu al dat het met onszelf goed gaat, maar niet met de samenleving. Daar ligt de steun voor alle uitgaven. 

Er zijn nu mensen die vergoeding als recht zien en niet als een regeling van solidariteit met elkaar. Wie niets wil doen de kosten in de hand te houden zal merken dat de overheid bemoeizuchtig gaat worden. Solidariteit blijft, maar niet de anonieme, vanzelfsprekende steun voor wie zich beroept op een recht.

De vergelijking met de stevigere controle op de bijstand en uitkeringen dringt zich op. We vinden het nu heel gewoon dat iemand met een uitkering zich aantoonbaar moet inspannen om uit de uitkeringssituatie te komen, anders dan tien jaar terug. Zo gaan we het ook gewoon vinden dat gecontroleerd wordt of iemand gemakkelijk meelift in de zorg. Echte, niet-anonieme solidariteit tussen burgers vereist een bemoeizuchtige overheid. Helaas.

woensdag 9 oktober 2013

Het is verschrikkelijk gesteld met ons!

Op de site www.oecdbetterlifeindex.org kun je landen vergelijken op diverse onderdelen en kun je een ranglijst tonen van de beste landen om te wonen. Misschien aardig om eens te kijken hoe onze bestuurders en politici dit land naar de gallemiezen geholpen hebben. Want dat het ons verschrikkelijk slecht gaat, dat weten we al.

Eerst een totaal overzicht waarbij alles even zwaar weegt: huisvesting, inkomen, arbeid, maar ook gezondheid, veiligheid en tevredenheid. Dan zien we dat Nederland het redelijk doet: de achtste plaats. En de mensen die inkomen van belang vinden zijn in de VS wat beter af. Dat is natuurlijk een gemiddelde, want de verschillen zijn er fors groter dan bij ons. Hoe kan dat? Al die woede en we staan op 8 op de wereldranglijst? Eigenlijk een teleurstelling, hoe kunnen we nu nog met recht boos zijn? De hardwerkende Nederlanders die nu moeten inleveren met alle bezuinigingen?

Als we geld heel belangrijk vinden
Hoe kijken die naar Nederland als het gaat om hun inkomen? We staan dan weliswaar op de zevende (!) plaats, maar het verschil met de nummer 1, de VS, is groter. Wie inkomen belangrijk vindt, moet meer van de VS afkijken.

Dan wil het kabinet ook nog de Civic engagement meerekenen: de participatiesamenleving. Zetten we de inkomens en deze civic engagement op maximaal (tellen we dat veel zwaarder dan gezondheid en wonen), dan staan we op plaats 13, net achter België. Opnieuw staat de VS bovenaan.

Wat is eigenlijk belangrijk?
Maar vinden we dat ook het belangrijkste? Ach, tja. Ik ben meer van het als je maar gezond bent en ik wil tevredenheid met het leven meewegen. Alle woede over de zakkenvullers in Den Haag kennend zal dat wel heeeel slecht scoren. Maar kijk: de 9e plaats! Het is niet zo mooi als wanneer alles even zwaar weegt, maar toch: binnen de top 10. Moeten we dan echt zoveel leren van de VS? Zoveel hoger staat de VS toch niet? OF WEL?

De VS staat lager! Pas op plaats 14 komt dit gidsland voor beleids-makers. Liever kijken naar de Zweden, Noren en de Zwitsers

Zo slecht hebben we het toch niet. Maar dat zullen de boze hardwerkende Nederlanders wel overdreven vinden. Want de politiek heeft ons naar de gallemiezen geholpen. Zeker weten!!
Probeer het zelf: misschien op het gebied van de veiligheid? En ja, daar is Nederland op de 14e plaats net wat beter dan een middenmoter.

Oh ja, en die D66-ers, Groen Linksers en andere milieufreaks hebben wel gelijk. Plaats 16. Moet beter kunnen!

P.S. met de nodige voorzichtigheid lezen. De goed verdienende VS burgers zijn namelijk op veel punten wel beter uit dan de goed verdienende Nederlander, in het gemiddelde valt veel weg omdat de slecht verdienende, slecht behuisde burgers het er beduidend slechter hebben.