woensdag 26 maart 2014

Burgermacht en eigen kracht

Er zijn grote voordelen aan meer ruimte geven aan burgerkracht in de samenleving. Mensen die zich eigenaar voelen van hun omgeving zijn trotser en gelukkiger. Mensen die meer participeren dan anderen zijn ook gemiddeld gesproken gezonder. Je zou zeggen een nastrevend waardig doel: meer burgerkracht gebruiken om de omgeving in te richten. 

Gelukkig heeft het Sociaal en Cultureel Planbureau wat meer nuance in de discussie gebracht met de publicatie “Burgermacht op eigen kracht? ”. Het heeft daarin 5 gemeenten onderzocht die meer ervaring hebben met burgerkracht, overigens vooral dorpse gemeenten. De meerderheid waardeert het dat er meer gebruik gemaakt wordt van de kennis, kracht en inzet van de bevolking. Men heeft ook het idee dat het leidt tot beter beleid.

Ook steun voor representatieve democratie
Maar is het een nastrevenswaardig ideaal om meer macht van de gemeente over te dragen aan burgers??? Dat vinden de bewoners van de onderzochte gemeenten niet direct. Er is nog altijd een heel groot draagvlak voor besluiten van de gemeenteraad en de representatieve democratie. Zelfs als je participanten vergelijkt met niet participanten kun je niet zeggen dat de meerderheid van de participanten de zaken zelf wil aanpakken. Er blijft grote steun voor de overheid, bijvoorbeeld om ongelijkheid tussen participerenden en niet participerenden te voorkomen. Het mag niet zo zijn dat als je meer tijd hebt, je ook meer te zeggen mag hebben. Het werken met een wijkbudget krijgt veel steun, meer van mensen die participeren dan van de niet-participerenden. Ik ben er zelf een groot voorstander van omdat je meer kwaliteit krijgt voor je geld en tegelijk de samenhang in de buurt bevordert. Maar zelf de voorzieningen in de wijk organiseren, denk aan de bibliotheek of het zwembad? Dat willen er weinig.
Het is niet of burgerkracht of overheid, maar èn èn.

Een ander punt dat uit de publicatie blijkt is dat mensen niet de indruk hebben dat ze zich meer zijn gaan inzetten voor de buurt! Het kan een gevoel zijn dat niet strookt met de werkelijkheid, maar het is wel opvallend: meer mensen zeggen zich juist wat minder te zijn gaan inspannen dan vijf jaar geleden.


Het SCP heeft ook gekeken naar burgerkracht in andere landen. Leveren die mooie voorbeelden om meer te kunnen gaan rekenen op burgerkracht? Daar moet de overheid zich niet mee rijk rekenen. Ja, vergelijkingen met andere landen laten zien dat aanzienlijkhogere niveaus van (zelfredzame en beleidsbeïnvloedende) participatie mogelijk zijn dan thans bestaan in ons land. Maar: Aan dit hogere niveau lijken echter voorwaarden verbonden – kleinschaligheid, autonomie, sociale druk en uitsluiting, ongelijkheid – die moeilijk te realiseren zijn of door velen onwenselijk worden geacht.

Ruimte voor vrijwillige inzet
Hoe dan ook. Vrijwillige inzet wordt zeer gewaardeerd, veel mensen zijn bereid zich in te zetten en halen daar ook voldoening uit. Mensen zijn trots op hun omgeving, voelen zich eigenaar en zijn daar blij mee. Het grootste gevaar is echter dat de overheid op de inzet van burgers gaat rekenen. Want het rekenen op burgerkracht kan ook leiden tot het gevoel te zijn gebruikt. De grens tussen die twee (trots en het gevoel gebruikt te zijn) wordt snel overschreden zodra vrijwilligers het gevoel krijgen dat ze als ‘gewone werknemers’ worden behandeld.

http://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/Publicaties_2014/Burgermacht_op_eigen_krachtHet mooiste voorbeeld dat ik vond in de publicatie was dit. “Een inwoner van de gemeente Berkelland die twaalf jaar lang vrijwilliger voor Tafeltje Dekje was kreeg, toen hij vijf minuten te vroeg de maaltijden voor zijn groep kwam ophalen, te horen ’12 uur is 12 uur’. Diezelfde dag stopte hij met dit vrijwilligerswerk.”



Lezen: Burgermacht op eigen kracht? , SCP 2014

Geen opmerkingen:

Een reactie posten