woensdag 6 september 2017

Gemeenteraad en netwerkbesluiten

Hoeveel zicht heeft de gemeenteraad op de afspraken die woningcorporaties, welzijns- en zorginstellingen en de gemeente maken? Niet veel. De gemeenteraad krijgt alleen de prestatieafspraken te zien en kan niet meepraten. Dat is logisch, de gemeenteraad gaat nu eenmaal niet over alles. Woningcorporaties hebben hun eigen afwegingsruimte. Ze zullen iets meer doen in wijken waar ze veel huurders hebben, ze hebben beperkte ruimte om geld te besteden aan de leefbaarheid. Ze kunnen signalen die ze krijgen achter de voordeur wel of niet oppakken. En dat doen ze pas als ze weten dat gemeente en welzijnsinstellingen er iets mee doen. En instellingen hebben ook eigen beslisruimte. De gemeenteraad moet het netwerk loslaten, maar niet helemaal. 

Steeds vaker hoor je dat de gemeenteraad niet zaken zelf moet besluiten, maar meer moet overlaten aan de samenleving. Terecht, de details zijn beter bekend bij de diverse betrokkenen en laten we eerlijk zijn, de beslismacht van een gemeente is beperkt. Zoals de zorg voor kwetsbare bewoners. Daarin is de gemeente een geldschieter, maar niet de enige (denk aan verzekeraars) en afhankelijk van organisaties die in een vroeg stadium kunnen signaleren dat er iets mis is (de woningcorporatie waar ik mee begon). Omdat het lijkt op onderhandelen kun je niet met alle betrokkenen samen op deals uitkomen. Of neem een gevoelig thema als het plaatsen van statushouders in woningen.

Welke belangen dreigen onder te sneeuwen?
In die netwerken waar over kwetsbare bewoners wordt gesproken zijn wel belangen te vinden die ondersneeuwen. Welke belangen? Wie is sterk, wie juist niet? Daar zou de gemeenteraad wel iets over kunnen zeggen. In de prestatieafspraken kunnen juist die belangen waar de gemeenteraad denkt dat een extra steun nodig is, een extra waarborg krijgen. Dat kunnen mensen met schulden zijn, of dementerende ouderen, of mensen die een verblijfsvergunning hebben gekregen en een woning nodig hebben..

Accepteer dat niet alles kan
Dan nog is de invloed van de gemeenteraad beperkt. Neem de statushouders, mensen die een verblijfsvergunning hebben gekregen en in een gemeente van een woning moeten worden voorzien. De gemeente heeft een opgave om een aantal statushouders te plaatsen, in de villawijken zijn geen woningen en particuliere huisjesmelkers die een woning willen verhuren zijn ook moeilijk aanspreekbaar. De welzijnsorganisatie ziet mogelijk dat er wel veel vreemdelingen zonder band met de buurt en zonder Nederlands te spreken bij elkaar worden geplaatst, maar waarom zouden ze daar bezwaar tegen maken? De corporatie zal zien dat er wel veel vreemdelingen bij elkaar worden geplaatst, maar ze hebben een beperkt bezit en in bepaalde wijken is hun bezit geconcentreerd. De huurders kunnen boos worden, maar zitten niet bij de onderhandelingen. Huurders zijn bovendien verdeeld: er zijn mensen die graag nieuwe Nederlanders welkom heten en helpen en mensen die merken dat er minder gezamenlijkheid is in de buurt en om die reden bezwaar maken tegen meer concentratie. En er zit hier en daar een racist die de boel opschudt, maar niet iedereen die klaagt is zo'n racist. 

Bedenk hoe je als gemeenteraad wil dat de gemeente gaat opereren
Des te belangrijker is dat de gemeenteraad zich afvraagt hoe hij wil opereren in dat krachtenveld. Wat spreek je daar over af op hoofdlijnen? Want je wilt ook niet dat de gemeenteraad het zelf gaat doen. De gemeenteraad heeft nu eenmaal geen beslismacht over de andere deelnemers in het netwerk. Zie ook mijn blog over de Tilburgse Rekenkamer en de Wmo. 

Welke gemeenteraad spreekt daarover bij de prestatieafspraken?